ฉุยฉายพราหมณ์นี้ตัดตอนมาจากบทละครในเรื่องรามเกียรติ์ภาคสวรรค์ ตอนพระคเณศเสียงา กล่าวถึง รามปรศุ เป็นยักษ์ซึ่งปกครองเหล่านักสิทธิ์วิทยาต่างๆ เป็นที่โปรดปรานแห่งพระอิศวร สามารถเข้าเฝ้าได้ทุกที่ทุกเวลา ขณะนั้นพระอิศวร และพระอุมาทรงบรรทมในพระที่ สั่งให้พระคเณศหรือพระคเณศวร ซึ่งเป็นพระโอรสเฝ้าทวารไว้ รามปรศุจะขืนเข้าเฝ้าจึงเกิดการต่อสู้ขึ้น รามปรศุโกรธ เอาขวานเพชรที่ได้ประทานจากพระอิศวรขว้างไปถูกงาของพระคเณศหัก ความทราบถึงพระอุมา จึงได้สาปให้รามปรศุสิ้นฤทธิ์แข็งเป็นท่อนไม้
พระอิศวรทรงเมตตาแนะให้ปรศุบูชาถึงพระนารายณ์ เมื่อรามปรศุรำลึกถึง พระนารายณ์ก็ทรงแปลงเป็นพราหมณ์น้อยมาร่ายรำ "ฉุยฉายพราหมณ์" เมื่อพระอุมาทอดพระเนตรก็เห็น ก็โปรดเมตตาให้พร นารายณ์แปลงจึงขอกำลังรามปรศุคืน โดยแบ่งให้พระคเณศครึ่งหนึ่ง และอีกครึ่งคืนให้รามปรศุ บทร้องฉุยฉายพราหมณ์นี้เป็นบทพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ฉุยฉายพราหมณ์นี้ตัดตอนมาจากบทละครในเรื่องรามเกียรติ์ภาคสวรรค์ ตอนพระคเณศเสียงา กล่าวถึง รามปรศุ เป็นยักษ์ซึ่งปกครองเหล่านักสิทธิ์วิทยาต่างๆ เป็นที่โปรดปรานแห่งพระอิศวร สามารถเข้าเฝ้าได้ทุกที่ทุกเวลา ขณะนั้นพระอิศวร และพระอุมาทรงบรรทมในพระที่ สั่งให้พระคเณศหรือพระคเณศวร ซึ่งเป็นพระโอรสเฝ้าทวารไว้ รามปรศุจะขืนเข้าเฝ้าจึงเกิดการต่อสู้ขึ้น รามปรศุโกรธ เอาขวานเพชรที่ได้ประทานจากพระอิศวรขว้างไปถูกงาของพระคเณศหัก ความทราบถึงพระอุมา จึงได้สาปให้รามปรศุสิ้นฤทธิ์แข็งเป็นท่อนไม้
พระอิศวรทรงเมตตาแนะให้ปรศุบูชาถึงพระนารายณ์ เมื่อรามปรศุรำลึกถึง พระนารายณ์ก็ทรงแปลงเป็นพราหมณ์น้อยมาร่ายรำ "ฉุยฉายพราหมณ์" เมื่อพระอุมาทอดพระเนตรก็เห็น ก็โปรดเมตตาให้พร นารายณ์แปลงจึงขอกำลังรามปรศุคืน โดยแบ่งให้พระคเณศครึ่งหนึ่ง และอีกครึ่งคืนให้รามปรศุ บทร้องฉุยฉายพราหมณ์นี้เป็นบทพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ฉุยฉายพราหมณ์
คำร้อง: พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6
|
ฉุยฉายเอย |
ช่างงามขำช่างรำโยกย้าย |
สะเอวแสนอ่อนอรชรช่วงกาย |
วิจิตรยิ่งลายที่คนประดิษฐ์ |
สองเนตรคมขำแสงดำมันขลับ |
ชม้อยเนตรจับช่างสวยสุดพิศ ฯ |
สุดสวยเอย |
ยิ่งพิศยิ่งเพลินเชิญให้งงงวย |
งามหัตถ์งามกรช่างอ่อนระทวย |
ช่างนาดช่างนวยสวยยั่วนัยนา |
ทั้งหัตถ์ทั้งกรก็ฟ้อนถูกแบบ |
ดูยลแยบสวยยิ่งเทวา ฯ |
น่าชมเอย |
น่าชมเจ้าพราหมณ์ |
ดูทั่วตัวงาม |
ไม่ทรามจนนิด |
ดูผุดดูผ่อง |
เหมือนทองทาติด |
ยิ่งเพ่งยิ่งพิศ |
ยิ่งคิดชมเอย ฯ |
น่ารักเอย |
น่ารักดรุณ |
เหมือนแรกจะรุ่น |
จะรู้เดียงสา |
เจ้ายิ้มเจ้าแย้ม |
แก้มเหมือนมาลา |
จ่อจิตติดตา |
เสียจริงเจ้าเอย ฯ |