นางเบญกายเป็นลูกสาวของพิเภกกับนางตรีชฎา และเป็นหลานของทศกัณฐ์พญายักษ์ เจ้ากรุงลงกา ซึ่งขณะนั้นทศกัณฐ์ทราบข่าวศึกที่พระรามยกทัพมาทำศึกชิงเอานางสีดากลับคืน ทศกัณฐ์จึงคิดอุบายให้นางเบญกายแปลงตัวเป็นนางสีดา ทำเป็นตายลอยน้ำไปยังพลับพลาของพระราม เพื่อให้พระรามเข้าใจผิดว่านางสีดาตายแล้ว จะได้ยกทัพกลับไป ฉะนั้นบทฉุยฉายเบญกายแปลงจึงประพันธ์ขึ้นเพื่อให้นางเบญกายแปลงองค์เป็นสีดา เมื่อแปลงเสร็จแล้ว ก็ขึ้นเฝ้าทศกัณฐ์ เพื่อให้สำรวจว่าเหมือนนางสีดาหรือไม่อย่างไร บทร้องฉุยฉายเบญกายนี้อยู่ในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ ชุดนางลาย พระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
ฉุยฉายเบญจกาย
คำร้อง: จากการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์
|
ฉุยฉายเอย |
จะเข้าไปเฝ้าเจ้าก็กรีดกราย |
เยื้องย่างเจ้าช่างแปลงกาย |
ให้ละเมียดละม้ายสีดานงลักษณ์ |
ถึงพระรามเห็นทรามวัย |
จะฉงนพระทัยให้อะเหลื่ออะหลัก |
งามนักเอย |
ใครเห็นพิมพ์พักตร์ก็จะรักจะใคร่ |
หลับก็จะฝันครั้นตื่นก็จะคิด |
อยากเห็นอีกสักนิดหนึ่งให้ชื่นใจ |
งามคมดุจคมศรชัย |
ถูกนอกทะลุในให้เจ็บอุรา |
แม่ศรีเอย |
แม่ศรีรากษสี |
แม่แปลงอินทรีย์ |
เป็นแม่ศรีสีดา |
ทศพักตร์มลักเห็น |
จะตื่นจะเต้นในวิญญาณ์ |
เหมือนล้อเล่นให้เป็นบ้า |
ระอาเจ้าแม่ศรีเอย ฯ |
อรชรเอย |
อรชรอ้อนแอ้น |
เอวขาแขนแมน |
แม้นเหมือนกินนรี |
ระทวยนวยนาด |
วิลาสจรลี |
ขึ้นปราสาทมณี |
เฝ้าพระปิตุลาเอย ฯ |